Functie in periode van bouw
Tijdens de Renaissance en de Verlichting was het belangrijk om zoveel mogelijk mooie kunstwerken te laten bouwen. De kunstwerken straalden de macht en rijkdom van een stad uit. De Trevi fontein is hier een goed voorbeeld van. Dit grote bouwwerk was ook toen al een geliefde bezienswaardigheid van reizigers. Voor de bewoners van Rome zelf was de fontein ook bedoeld als een symbolische demonstratie. De natuur en de principes van de natuurwetenschappen, ontdekt aan het begin van de 18e eeuw, waren weergeven in de Trevi fontein. In de tijd van bouw, waren thema’s als het weer en de natuur favoriet onder de wetenschappers en filosofen. Naast de uitstraling had de Trevi fontein nog een andere functie. Vroeger was het namelijk toegestaan om het water uit de fontein te drinken. Het water uit de Trevi fontein staat bekend als het zoetste en hierdoor meest geliefde water van Rome. Ook voorzag deze fontein wel vijftig andere fonteinen in Rome van water. Onder andere de Fontana dei Quattro Fiumi en de Fontana della Barcaccia.
Functie Heden
Nog steeds is de Trevi fontein een zeer geliefde bezienswaardigheid bij veel toeristen. Op een mooie dag zijn er altijd wel mensen te vinden op het Piazza di Trevi. Bij iedereen die naar Rome gaat maakt de Trevi fontein wel deel uit van het programma. Vroeger, toen het nog niet verboden was om uit de fontein te drinken bestond er de mythe dat wanneer je samen met je geliefde een glas Trevi water drinkt en het glas kapot slaat tegen de fontein, jullie liefde eeuwig zal duren.
Nu het verboden is water uit de fontein te drinken is er een nieuwe mythe opgekomen. Gooi met je rechterhand een muntje over je linkerschouder (of andersom) in de fontein en zeg de woorden “Arrivederci Roma, tibi gratia volo, in tiberis aqua tua fluit". Dit betekent: ‘Tot ziens Rome, ik wil je genade, je water stroomt naar de Tiber.’ Wanneer je één muntje in het water gooit zal je ooit nog terugkeren naar Rome. Als je twee muntjes aan de fontein schenkt zal je terugkomen, samen met de persoon met wie je nu bent. Als je drie muntjes in de fontein gooit, betekent dit dat je terug zal keren naar Rome, met iemand anders dan je nu bent!
Deze mythe dateert uit omstreeks 1870, maar is wereldwijd bekend geworden door de film Three coins in the Fountain uit 1954. Het geld dat in de fontein wordt gegooid wordt er om de zoveel tijd uitgevist en aan een goed doel geschonken. Tot de jaren negentig was dit goede doel, het Rode kruis. Maar doordat Rome een drukbezochte stad is, vanuit alle delen van de wereld, waren de muntjes in de fontein van verschillende valuta. Om te voorkomen dat het sorteren van de muntjes te veel geld gaat kosten is besloten een ander doel aan het geld te geven. Vanaf de jaren negentig gaat het geld naar de Italiaanse gemeente. Het wordt besteed aan het onderhoud van onder andere de Trevi fontein.